Links
Weblinks over Rubens
Peter Paul Rubens
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| |
||
|---|---|---|
 |
||
| Volledige naam | ||
| Bijnaam | ||
| Geboren | 28 juni 1577 | |
| Overleden | 30 mei 1640 | |
| Geboorteland | België | |
| Beroep(en) | ||
| Jaren actief | ||
| Stijl(en) | Barok | |
| [ Officiële website] | ||
| |
||
|
|
|
|
|
|
Peter Paul Rubens (Siegen, 28 juni 1577 – Antwerpen, 30 mei 1640) was een Vlaams kunstschilder, tekenaar en diplomaat en is ongetwijfeld de populairste Vlaamse meester uit de Barok-periode. Hij wordt ook wel Pieter Paul, Pieter Pauwel of Petrus Paulus genoemd.
Inhoud |
Biografie
Peter Paul Rubens werd geboren in het Duitse Siegen. Zijn vader (Jan Rubens genaamd) is een geleerd, ontwikkeld man. Zijn moeder (Maria Pypelinckx genaamd) moet echter jarenlang de gezinszorg alleen dragen ingevolge de echtbreuk van haar man, begaan met Anna van Saksen waarvoor hij in Duitsland gevangen wordt genomen en later verbannen.
Rubens krijgt een humanistische opvoeding in Keulen, daarna in Antwerpen. Na een artistieke opleiding bij Tobias Verhaegt, Adam Van Noort en Otto Van Veen (Otto Venius) wordt hij in de Antwerpse gilde opgenomen als meester. Behalve een in 1597 gedateerd classistisch portret, dat zich te New York bevindt, kent men alleen onzekere toeschrijvingen van jeugdwerk van voor 1600.
Op 9 mei 1600 vertrekt hij naar Italië, waar hij beïnvloed wordt door de kunst van de Oudheid. In Venetië, treedt hij, op uitnodiging van een Mantuaans edelman, in dienst van de hertog van Mantua, Vincenzo Gonzaga tot 1608. In deze periode leert hij veel van de werken van de kunstschilder Caravaggio.
Van 1603 tot 1604 verblijft hij in Spanje op diplomatieke missie en beleeft hij er de confrontatie van de Spaanse kunst met de Venetiaanse werken van Titiaan in Madrid.
Vanaf oktober 1608 gaat hij terug naar de Nederlanden en wordt hij nu hofschilder van de aartshertogen Albrecht van Oostenrijk en Isabella van Spanje, in 1609. Hij blijft in Antwerpen wonen en trouwt er, op 3 oktober van datzelfde jaar, met Isabella Brant. In 1611 wordt zijn eerste dochter geboren, Clara Serena die jong overlijdt in 1623. In 1614 wordt zijn zoon Albert geboren.
In 1610 richt hij het grote pand aan de Wapper, dat nu nog altijd het Rubenshuis is, in als atelier met een aantal knapen en leerjongens. De meester zelf schilderde vaak bij portretten alleen het gezicht en de handen; de rest was na een grove schets voor de knapen, zo kon de meester aan het hoog tempo vele opdrachten aanvaarden. De productiviteit van de meester is verbazingwekkend. Rubens schilderde tussen 1621 en 1625 24 schilderijen voor het Palais du Luxembourg, zijn grootste opdracht ooit, die de levensloop van de Koningin Maria de Medici historisch-allegorisch uitbeelden.
Intussen was, in 1626, zijn vrouw Isabella Brant overleden. Rubens geniet het volste vertrouwen van de landvoogdes Isabella en krijgt meerdere diplomatieke opdrachten en missies te verwerken. Aldus komt hij weer in Spanje en Engeland terecht. De werken van Titiaan en de bewondering van de Hertog van Buckingham stimuleren vanzelfsprekend de kunstenaar.
Hij is 53 jaar als hij, terug uit Engeland, in 1630 hertrouwt met de 16 jarige Hélène Fourment. Zijn nieuw aangekocht landgoed Het Steen te Elewijt en het gelukkige gezinsleven op het platteland begunstigen zijn kunst als paysagist. In 1632 wordt zijn dochter Clara Johanna geboren. In 1633 zijn zoon Frans Rubens. In 1635 krijgt hij nog een dochter Isabella Helena. In 1636 krijgt hij een zoon Peter Paul.
Lijdend aan jicht sterft hij, in zijn weelderig Rubenshuis te Antwerpen, op 30 mei 1640. Hij ligt begraven in de Sint-Jacobskerk in Antwerpen. Boven zijn graf prijkt een beeld van Maria van de hand van zijn leerling Lucas Faijdherbe (Faydherbe), Mechels beeldhouwer en architect en gedurende de laatste drie jaren van Rubens leven woonachtig en werkzaam in Rubens' atelier aan de Wapper, waar hij uitgroeide tot zijn vertrouweling.
Schilderstijl
De stijl van Rubens is exact te omschrijven, hij behoort immers tot de Antwerpse School uit de vroege 17de eeuw. Rubens' oeuvre wordt gekenmerkt door de triomfalistische reformatorische barok. Rubens is waarschijnlijk de belangrijkste vertegenwoordiger van de Vlaamse barok, alhoewel hij duidelijk een Italiaanse invloed kende. Sommige van zijn portretten hebben trekjes van het absolutisme, maar veel ex-voto's blijven toch trouw aan hun Vlaamse aard.
Rubens had een zeer goede opleiding genoten bij zijn leermeester, en kende de knepen van het vak. Alles werd tot in detail voorbereid, veel studie's en tekeningen getuigen hiervan. Uit de gedetailleerde schetsen die nog bewaard zijn gebleven kunnen we concluderen dat schilderijen in fasen werden afgewerkt. Zie ook: Olieschets
Leerlingen
Werken
 zie ook Lijst van duurst geveilde schilderijen |
Zeer bekende werken van Rubens zijn:
- De Liefdestuin
- Medici-cyclus
- Allegorie van de vrede
- De drie gratiën (Prado in Madrid)
Andere werken zijn onder andere:
- classistisch portret, 1597
- De vereniging van Aarde en Water, circa 1618
- De Roof der Sabijnse Maagden
- Kindermoord van Bethlehem
- Het Venusfeest
- Het Oordeel van Paris
- Kruisoprichting
- Kruisafneming
- Helena Fourment en haar kinderen
- de Marteling van Sint-Jan
Het hierboven getoonde schilderij van de allegorie van De Vereniging van Water en Aarde heeft een driehoekige compositie, die vooral wordt versterkt door de drie gezichten aan de bovenkant van het schilderij (de drie hoofden). De basis van de driehoek is echter breder dan het schilderij zelf. Deze wordt gevonden door vanaf het hoofd van de Aarde over de rug van de tijger naar beneden te gaan, en van de knie van Neptunus aan de andere kant. De driehoek is dus breder dan het schilderij zelf.
Verder zijn er in het schilderij allerlei richtingen zichtbaar. De kijkrichtingen tussen de verschillende personen, de richting van de drietand, het stromende water naar beneden, en de omhoog klauterende tijger aan de linker kant. Verder is de Aarde afgebeeld als naakte Rubensvrouw, naar waarschijnlijk de mode van die tijd, relatief kleine borsten, maar verder goed gevuld met brede heupen. De mannen zijn gespierd, met daarbij de techniek van de verkorting toegepast om diepte en beweging in het schilderij te suggereren.
De meeste schilderijen werden vooraf gegaan door een kleine olieschets, zo had de meester een idee van de compositie en de kleuren.
Tussen 1610 en 1620 ontstaan de meesterstukken, die nog altijd in de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwe kathedraal te bewonderen zijn: de twee drieluiken de Kruisoprichting en de Kruisafneming, met de opmerkelijke stijlwisseling. In 1626 schildert hij De Hemelvaart van Maria voor het hoogaltaar in de O.L.V.-kathedraal, zowel qua compositie als door de technische uitvoering ervan een uitermate gelukkige interpretatie van het thema. In 1612 schildert hij het schilderij de verrijzenis van Christus dat zich ook in de O.L.V.Kathedraal in Antwerpen bevindt.
Uit de samenwerking met Jan Bruegel ontstaan kostbare kabinetstukken.
In Spanje laat hij het monumentale Ruiterportret van Hertog Lerma na en te Rome het altaarstuk van S. Maria de Vallicella een monument van de vroeg-barokke kunst.
In 1628 maakt hij zijn omvangrijkste altaarstuk De Madonna met Heiligen in de Antwerpse Augustijnenkerk.
In 1624 ontstaat het grote altaarstuk De Aanbidding der Koningen (Sint-Janskerk in Mechelen), een voorbeeld van barokke pathos.
Na 1630 ontstaan nieuwe groepen en dwarrelende massa's in dramatische scènes: De Roof der Sabijnse Maagden, De Kindermoord, Het Venusfeest. Van de Spaanse koning Filips IV kreeg hij de opdracht tot het schilderen van Het Oordeel van Paris. Naast deze eerder allegorische taferelen creëert Rubens grandioze landschappen van een stralende glans en innerlijke bewogenheid.
Musea
Volgende Musea bezitten een collectie van Rubens:
- Rubenshuis
- Mauritshuis in Den Haag
- Musea voor Schone Kunsten te Antwerpen, Gent en Brussel
- Hermitage in Sint-Petersburg
- Alte Pinakothek in München
- Fine Arts Museums of San Francisco in San Francisco
- Kunsthistorisches Museum en het Liechtenstein Museum in Wenen
- Het Louvre
- Nationale galerie in Praag
- Museo del Prado in Madrid
Trivia
- De Antwerpse etalageschilder Rubbes heeft zijn pseudoniem aan hem ontleend.
- In de Suske en Wiskealbums De raap van Rubens en De Krimson-crisis speelt Rubens een belangrijke rol. Ook in het album Het dreigende dinges speelt een schilderij van Rubens (Kruisafneming) een belangrijke rol.
- Rubens eindigde in 2005 op nr. 9 in de Vlaamse versie van de verkiezing van De Grootste Belg en op nr. 21 in de Waalse versie.
- In de stripreeks Kiekeboe werkt Fanny in het album "Hotel O" in een hotel waar alle kamers naar schilders vernoemd zijn. De hoteleigenaar raadt de Dikke Dame de Rubenssuite aan. De onderliggende grap is dat op Rubens' schilderijen vaak mollige vrouwen te zien zijn.
- Een van de modellen van de schilder staat bekend onder de naam Eleonore Carlier.
Externe links
Zelfportret van Peter Paul Rubens te zien in de Hermitage te Sint-Petersburg
|
"Roomse Liefdadigheid" te zien in de Hermitage te Sint-Petersburg
|
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Peter Paul Rubens van Wikimedia Commons. |
Dit artikel valt onder de licensiebepalingen vanGNU Free Documentation License. Gebruikt materiaal vanartikel"Peter Paul Rubens".